Vertel wat meer over jullie zelf.
Doris: “Ik ben een professioneel danser in verschillende stijlen, zoals urban, hip hop en house. Simpelweg begon het allemaal in 2010 samen met mijn zus, Nathalie. We zijn echte avonturiers en houden van reizen dus trokken we met een enorm enthousiasme naar New York om daar de danswereld eens onder de loep te nemen. We dansten daar in verschillende stijlen alvorens andere landen ons aantrokken om een bezoekje te gaan brengen. Dus al snel belandden we in Senegal en Congo om de traditionele dans te leren en te connecteren met de jongeren. In Senegal leerden we Sabar en in Congo Tombolo, Mutuage. Een enorm leerrijke ervaring.”
Nathalie: “Net zoals Doris ben ik danseres sinds 2010. Oorspronkelijk komen we van Congo maar momenteel wonen we in Brussel. Mijn liefde voor eten neemt een groot deel van mijn leven in. Niet alleen eet ik graag al het lekkers dat de wereld te bieden heeft maar ook kook ik heel graag. Voornamelijk het traditioneel eten van ons thuisland zoals pondu, fufu, fumbwa, matembele, vis makayabu… Noem maar op, het is allemaal geweldig. Niet alleen heeft de Congolese keuken mijn hart veroverd, maar ook de Marokkaanse of Italiaanse keuken kunnen mij zeker bekoren. En natuurlijk ga ik graag uit op ontdekking naar nieuwe gerechten uit verschillende landen. Om een momentje te relaxen plof ik graag neer in de zetel om een film te kijken. Mijn liefde voor internationale keukens en reizen gaat natuurlijk een beetje hand in hand. Bovendien hou ik ervan om samen te werken met andere artiesten. Tenslotte is mijn doel om te blijven leren en groeien. Vandaag noem ik mezelf met trots een vrouwelijke artieste. Natuurlijk valt er nog veel te leren maar ik ben enorm tevreden over waar ik vandaag de dag sta.”
Ester: “Ik ben een theaterregisseuse en dramaturg. Om te staan waar ik nu sta heb ik al vele paden bewandeld. Ik ben reeds actrice geweest, dramaturg, pedagoog en tenslotte assistente van een artistiek directeur. Daarnaast heb ik al 20 jaar een carrière als komediante. Om hier te geraken heb ik al enorm hard moeten werken, maar ik zou niets veranderen aan mijn reis tot nu toe. Als vrouwelijke regisseuse zijn er nog steeds weinig plaatsen dus ik moet echt vechten voor mijn droom. Mijn opleidingen heb ik gevolgd in Barcelona en vervolgens Parijs, in Jacques Lecoq. Dit is een school waar enorm belangrijke mensen van over heel de wereld komen dus om te zeggen dat het een eer was is een understatement. Dankzij de verscheidenheid aan mensen in deze school leer je verschillende culturen en talen kennen. Het is ondertussen 18 jaar geleden dat ik afstudeerde en de herinneringen blijven me nog steeds bij alsof het gisteren was. Van nationaliteit ben ik Andorraan, ik ben geboren en getogen in Andorra. Dit is een klein onafhankelijk, geconserveerd land met een eigen regering. Toen ik in 1989 aan mijn ouders vertelde dat ik theater wilde studeren, vonden ze dit nogal vreemd. Voornamelijk omdat niemand toen dacht dat je hiervan je job kon maken. Initieel wilde ik actrice worden. Natuurlijk kwam hier later verandering in maar in het prille begin wist ik weinig over het potentieel binnen de theaterwereld. Na een tijdje ontdekte ik dat ik wilde regisseren en dramaturg worden. Vandaar dat ik de keuze maakte om naar Barcelona te verhuizen om hier theater te studeren. Ik was de eerste vrouw van mijn thuisland die deze stap durfde zetten. Oorspronkelijk waren mijn ouders vrij teleurgesteld maar op vandaag zijn ze heel fier. Mede omdat ik deuren heb geopend voor anderen durven nu meerdere van mijn landgenoten uit Andorra dezelfde levenskeuze maken. Ik heb de wereld van theater naar Andorra gebracht. Nu, 30 jaar later, kan ik je met zekerheid vertellen dat het daadwerkelijk zo is.”
Wat is de naam van jullie project? Vertel me meer over wat het juist inhoudt.
Doris: “We namen deel aan WIPCOOP in 2017 en in 2021 werden we door MAP uitgenodigd om een Artist Talk te doen tijdens een Work In Progress dag in KVS. Daar hoorde Ester ons vertellen over onze voorstelling A travers l’autre. Voor dit hele project kenden we Ester nog niet. Via Zoom ontmoetten we elkaar voor het eerst. De naam ‘Le Vide’ ontstond tijdens onze gesprekken. In Covid-tijden waren we allemaal actief op zoek maar tegelijkertijd ook een beetje in de war, vandaar de naam ‘Le Vide’ of dus de leegte vertaald.”
Ester: “Er was een vorm van acceptie dat we als samenleving in een soort leegte leefden omdat niemand écht wist wat er gaande was. Ons leven zoals we het kenden, stond op z’n kop: de straten waren leeg, repetities gebeurden allemaal digitaal. We maakten dit mee dag in dag uit en vroegen onszelf oprecht af: ‘wat is dit?’. Dus zeiden we simpelweg: ‘Als we het gevoel hebben dat we ons in een leegte bevinden, laten ons dat dan het thema maken: Le Vide.’
Wat betekent de naam van dit project voor jou, Ester?
Ester: “Op het moment dat we het bedachten en accepteerden, was het alles. Gewoon het leven in zijn geheel. Het was een moment van activatie. Laten we ermee beginnen en laten we de leegte nemen voor wat het is. Het kon zijn maar toch ook niet. In het begin wist ik niet eens wat hiphop was. Toen Tine (MAP), Nathalie, Doris en ik beslisten deze samenwerking aan te gaan, zat ik in Barcelona. Ik had geen mogelijkheid om een vlucht te nemen omdat we in lockdown zaten. Persoonlijk dacht ik toen ‘Oké, dit zal lukken’ maar tegelijkertijd dacht ik ‘Oei, dit kan nooit lukken’. Het ging om 3 artiesten die de confrontatie met de leegte aangingen. Ik had Nathalie en Doris al eerder gezien maar zij zagen mij, zoals daarnet vermeld, voor de eerste keer tijdens de Zoom call. Bij nader inzien is het niet niets om een project te maken met 2 hiphop dansers en iemand van Andorra. Maar tegen een uitdaging zeggen wij geen neen en dus gingen we ermee aan de slag. Zodra het kon, vlogen we erin en ontmoetten we elkaar in Antwerpen in Rataplan.”
En wat betekent het voor jou, Nathalie?
Nathalie: “Voor mij is het een representatie van het gebrek aan controle. Hoe een situatie je onverwachts overspoelt en hoe je met de emoties en gevolgen moet omgaan ondanks dat je het niet had zien aankomen.”
Hoe verliep het onderzoek voor dit project? Hoe ben je hieraan begonnen?
Ester: “De prioriteit was elkaar leren kennen. Dit project kon niet starten via Zoom tijdens een pandemie. Het officiële begin vond plaats in Antwerpen, in Rataplan. Daar ontmoetten we elkaar écht voor het eerst. Dat moment vormt een groot deel van onze research. Voor mij was het nodig om van nul te beginnen, om zonder voorbereiding te starten zodat we in volle eerlijkheid en transparantie konden beginnen. Puur omdat het hier draait rond de leegte en omdat dit ons thema was, was een frisse, ruwe start voor mij van enorm belang. Vervolgens stelden we lijsten op van gevoelens en bewegingen die we connecteerden aan de leegte. Om zo een persoonlijk inzicht te krijgen en op deze manier konden we echt aan ons onderzoek beginnen. We spraken 2 maanden, ongeveer 4 keer, via Zoom af alvorens we elkaar in levende lijve ontmoette. Dan brachten we, in maart 2021, samen 10 dagen door in Rataplan om grondig aan ons project te werken en de nodige research te doen.”
Wie is er nog betrokken in dit project?
Ester: “We startten met team van 5 mensen: Mulanga, Charlotte, beeldend kunstenaar Younes, fotograaf Victoriano, en tenslotte Tine.”
Hoe was het om met z’n drieën samen te werken? Wat maakte het zo speciaal?
Nathalie: “De klik met Ester was er vanaf het eerste moment en het voelde gewoon meteen goed aan. Net alsof we elkaar al jaren kenden. Aangezien we alle drie artiesten zijn, zorgde dit ervoor dat we ons meer op ons gemak voelden tijdens de beginfases van ons project. Voor Doris en mij haalde het ons wel uit onze comfortzone omdat wij het als dansers niet gewend zijn om te acteren of praten voor een publiek. Dus soms was het voor ons wel een beetje ongemakkelijk maar ik ben heel blij dat we er samen voor zijn gegaan en dit samen hebben gerealiseerd.”
Doris: “Ik sluit me aan bij mijn zus. De connectie tijdens onze eerste ontmoeting was inderdaad geweldig. We hebben goed gelachen samen en voelden ons heel goed.”
Ester: “Onze eerste ontmoeting was magnifiek. Eindelijk zaten we samen in de repetitiezaal. Het enige dat ik echt wist over hen was dat ze hiphop danseressen zijn, meer niet. Dus het was wel spannend om mijn ideeën voor te stellen. Ik dacht echt dat ze hun stoelen naar me gingen gooien (lacht). Op die moment was het gewoon een gok maar er was daadwerkelijk meteen een connectie. En verrassend genoeg vonden ze al mijn voorstellen interessant en stonden ze voor alles open. We zaten letterlijk 24/7 samen tijdens die 10 dagen, voornamelijk omdat het land nog steeds in lockdown zat. Dus we konden niet gezellig op café of restaurant. Maar we behandelden elkaar als 3 zussen, met een gezonde portie respect en waardering. We deelden zelfs intieme verhalen met elkaar ondanks ons leeftijds- en cultuurverschil. Ondanks de ongewone omstandigheden wilde ik volop gebruik maken van deze prachtige opportuniteit en de tijd die we samen hadden. Ik vertelde hen over Haiku’s, hier zagen ze beiden meteen plezier in en daar zijn we dan ook mee beginnen werken. We waren echt een groep sterke vrouwen. Er was een hartverwarmende zorgzaamheid onder elkaar en zo kon ons project mooi groeien.”
Willen jullie me meer vertellen over jullie inspiratiebronnen? Waar halen jullie je inspiratie?
Nathalie: “Mijn grootste bron van inspiratie is mijn moeder, een echt rolmodel. Maar natuurlijk ook mensen uit de danswereld, zoals Alessandra Seutin, Zach en natuurlijk mijn zus Doris ook. Onze oudste zus is geen danseres maar ook zij inspireert me ontzettend veel. In het algemeen haal ik inspiratie uit de mensen die ik in mijn dagelijks leven kruis. De manier waarop ze praten, lachen, hun energieën.”
Doris: “Net zoals Nathalie is onze moeder een inspiratie voor me. Ze heeft me op deze wereld gezet en dankzij haar ben ik de vrouw en de persoon die ik de dag van vandaag ben. Iemand met een sterke persoonlijkheid. Ik kan je geen specifieke namen geven want iedereen inspireert mij. Maar de eerste die me inspireerde was toch echt mijn moeder; zij danst de traditionele dans uit Congo ontzettend goed. Naast dansen inspireert ze me gewoon door te zijn wie ze is: een geweldige mama en oma.”
Ester: “Ik vond het geweldig om te luisteren naar Nathalie en Doris. Hun generatie laat zich inspireren door de mensen die ze rond zich hebben. En dat heeft iets heel moois. In mijn tijd waren onze inspiratiebronnen mensen zoals Michael Jackson en Marilyn Monroe (lacht). Momenteel haal ik inspiratie van de mensen die ik nu rond me heb. Ik haal inspiratie van mijn projectpartners, Doris en Nathalie.”
Wat is de belangrijkste boodschap die je aan je publiek zou willen meegeven?
Ester: “Dit project is een reflectie van de leegte. Accepteer dit concept, dit gevoel. Omarm het, leef in het nu en leer te genieten van Le Vide. Tenslotte wil ik toch ook nog even onze andere teamleden in de bloemetjes zetten. Ze waren enorm aanwezig en behulpzaam. Victoriano maakte foto’s tijdens de repetities wanneer we nog echt zoekende waren. Met de foto’s die hij maakte, ging Younes aan de slag en hier maakte hij prachtige tekeningen van. Bovendien hebben er twee muzikanten meegewerkt. In Barcelona creëerde Lluis Cartes een eerste sound, en Kike voegde hier nadien zijn sound aan toe in Brussel. Ondanks dat we niet alles gebruikt hebben van hun creaties, hebben ze ons wel enorm verder geholpen. Ze hebben mee vorm gegeven aan dit project en daar zijn we ze enorm dankbaar voor.”
Nathalie: “Zoals Ester net zei: omarm en accepteer de situatie tijdens de leegte. De kalmte die erbij hoort.”
Doris: “Ik ben het helemaal eens met Ester en Nathalie’s boodschap. En als ik nog een tip mag geven: verleg je eigen grenzen.”
LE VIDE. Een artistiek onderzoek door Les Mybalés, Ester Nadal en Mestizo Arts Platform i.s.m. Rataplan, KVS en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Nau Ivanow, Ultima Vez, Walpurgis en met de steun van de Vlaamse Gemeenschap en Stad Antwerpen
MEER INFO OVER LE VIDE, klik HIER